Jacob Diederiks.
Evenals Urk (ik heb honderden Urker leerlingen les gegeven op het speciaal onderwijs en kwam jaarlijks bij hen thuis) staat Bunschoten-Spakenburg bekend als een hechte gemeenschap – strenggelovig, recht door zee en een ons-kent- ons-mentaliteit. Zelf in 1940 geboren in IJmuiden, met een grootvader als Noordzeevisser en een oom op de visafslag, voelde ik mij hier zaterdag 24 september 2022 helemaal thuis. Dat ‘strenggelovige’ bleek gelukkig reuze mee te vallen. Gebleken is namelijk dat de kerk er niet komt met te blijven vasthouden aan oer vaste gewoonten en tradities. Evenals elders haken steeds meer leden af, waaronder veel LHBTI+’ers. Decennialang klonk het: ‘Nee, zulke mensen kennen wij hier niet.’ Tot bleek dat ze toch bestonden. Toen werd het: ‘Je mag er zijn, jij bent ook een parel in Gods hand. Als je je kruis maar met een opgeheven hoofd blijft dragen. Kijk naar Jezus. Wat Hij voor jou heeft gedaan is oneindig vele malen zwaarder geweest.’ Dus. En daar kwamen de uitsluitingen: voor jou helaas geen dít en geen dát.
Op de eerste AndersOm-dag, gehouden op de idyllische Eemlandhoeve, wist ik niet wat me overkwam. Hier was alle ruimte je te laten zien en horen zoals je bent. Het begon al aan het begin van de oprijlaan. Daar werd ik verwelkomd door twee vriendelijke mannen. Eén kwam me bekend voor. Waar had ik deze slanke, kleurrijke jongeman toch eerder gezien? Later viel het kwartje. Hij komt voor in de SBS-serie ‘Boeren, bijbels en beauties’ en heet Dirk-Geert. Een tijdje terug zag ik toevallig een stukje uit de serie en nu stond hij daar zonder dat het tot me doordrong ineens recht voor me. Wat een leuke man! Later sprak ik hem, de bloemist. Hij vertelde me dat iedereen denkt dat hij altijd vrolijk is en geintjes maakt, maar dat klopt niet. ‘Ik ken ook mijn dieptepunten, hoor!’, vertrouwde hij me toe. Mooi! Niet de dieptepunten bedoel ik, maar dat hij dat zei.
Een groot deel van de tijd bracht ik door bij de boekentafel, waar zich het ene na het andere mooie gesprek ontspon. Johan Verweij en Geja van Reenen stonden er ook. Johan met zijn indrukwekkende boek ‘Breekbaar Roze’, dat onlangs uitkwam en Geja, moeder van een homozoon, met haar boek ‘Ik zal altijd van je houden!’ Geja en haar man Frank bemensten een kraam van Wijdekerk.
Zelf was ik ’s middags aan de beurt in de Herenzaal. Ik mocht daar iets vertellen over mijzelf als homo in een 55-jarige heterorelatie en mijn boek ‘Oudroze’. Vóór mij vertelde een universitair docent theologie waarom hij als homo bewust heeft gekozen voor het celibaat. Goed van de organisatie ook zijn visie een stem te geven. Vroeger was voor homo’s het celibaat de norm, een relatie aangaan werd door de kerk resoluut veroordeeld. Nu is het eerder andersom , zei iemand. Je bent een zeldzaamheid als je alleen door het leven wilt gaan. ‘Bent u wel gelukkig?’ of iets in die termen, vroeg iemand. ‘Jazeker!’, zei hij. ‘Ik weet mij geborgen in Christus’. De meeste aanwezigen hadden toch wat moeite met zijn verhaal. Gelukkig was er een vrouw die het voor hem opnam. Zelf heb ik door het milieu en de tijd waarin ik opgroeide nooit een relatie met een man gehad, al was de begeerte onderhuids aanwezig. Dat ik - ook nog eens met een homozoon in een gelukkige relatie - niet achter zijn keuze sta moge duidelijk zijn. Aan de andere kant begrijp en respecteer ik zijn standpunt. Een hypnotherapeut die links van de man zat kon zich echter niet meer inhouden en zei: ‘Seksualiteit is een wezenlijk onderdeel van ieder mens. Dat kun je de ander niet ontzeggen! Generaties lang heeft de kerk deze leden met vrome woorden neergedrukt. Weet u hoeveel er een eind aan hun leven hebben gemaakt?’ Even later vroeg hij: ‘Nu even concreet: Wat zegt u tegen een jongere die bij u komt met de vraag: mag ik een relatie aangaan met mijn vriend of vriendin?’ De docent, die zich duidelijk overruled voelde door de welbespraakte vragensteller, zei dat hij dan begint met de wedervraag: ‘Wat is jouw godsbeeld en hoe sta je in het geloof?‘ Hij zocht naar woorden, maar kwam er niet goed meer uit. Het concrete antwoord op de vraag bleef uit. Ik wilde me mengen in de discussie, zeggen ‘Hier heb je er één, gemangeld door de kerk!’, maar ik trilde over mijn hele lichaam. Mijn stem viel helemaal weg. Ik werd wanhopig en dacht: ‘O God, hierna ben ik aan de beurt. Help me!’ Omdat zijn beurt al twintig minuten overtijd was, hield ik hem het programma voor. Binnen een minuut was het afgelopen. Op een echtpaar uit de Vrijgemaakte kerk van Bunschoten-Spakenburg na, verliet iedereen de zaal. Ook de docent, voor wie ik alles heel naar vond. Ik heb hem ook niet meer gezien. Later vernam ik dat Ellemieke, de vrouw die de dag leidde, met beide mannen nog heeft gesproken en dat ze elkaar aan het eind de hand drukten. Mooi!
In de korte pauze nam ik vlug een slokje water en haalde diep adem. Mijn stem kwam Godzijdank weer terug. Met twee nieuwe gasten erbij, hadden we een goed gesprek, van mens tot mens. Wat fijn zou het geweest zijn als ook de docent was gebleven. Aan de andere kant denk ik dat het voor ons beiden zo beter was. Voor hem en voor mij was het al heftig genoeg geweest.
Een enorme opsteker was te horen dat de plaatselijke GKV een flink eind op weg is het beleid t.a.v. leden die ‘anders’ zijn drastisch te herzien. Dat kan nog wereldnieuws worden! Nou ja, landelijk nieuws dan. Al komt het maar in het ND te staan.
