Bert Koerselman.
Flarden van een liedtekst van Huub Oosterhuis (liedboek 2013, nummer 602): Met niets van niets zijt Gij begonnen, hebt sprakeloos het licht gezegd, de tijd bepaald, het land gewonnen, de zeeën op hun plaats gelegd. De ban der duisternis gebroken en het werd morgen, dag na dag, een wereld in het licht gesproken, een mensheid die beginnen mag. Een liedtekst die mij persoonlijk aanspreekt en mij ten diepste heeft geraakt. Zo diep zelfs dat dit min of meer het uitgangspunt is geweest voor mijn laatste roman Demasqué. Vooral dat laatste regeltje: Een mensheid die beginnen mag. Bij de grondlegging van deze wereld lag misschien niet alles als vanzelfsprekend vast. De mensheid - geschapen naar Gods beeld als rentmeester van Zijn werk - mag zelf verantwoordelijkheid dragen en zelf keuzes maken. Laten we dan ook niet bang zijn om die keuzes te maken en niet steeds ‘slaafs’ terug te vallen op normen die golden in een ver verleden zoals ze zijn omschreven in de Bijbel!
Moeten we niet voorkomen dat Gods woord slechts wettisch wordt gebruikt om daarmee mensen in het gareel te zetten en te houden? Als we niet oppassen sluipt daar zomaar het gevaar in dat we hiermee mensen de norm van de groep als groter geheel op proberen te leggen. Uit pastorale overweging wordt er dan weliswaar bij gezegd dat dit uit liefde gebeurd, maar zelf heb ik daar niet zulke goede ervaringen mee. Vanwege mijn homoseksuele geaardheid kan ik er helaas over meepraten. ‘Hoezo, God van liefde?’ heb ik mij wel eens afgevraagd als ik uit naam van diezelfde God werd afgewezen omdat ik nu eenmaal ben zoals ik ben, zonder dat ik daar iets aan kan veranderen.
De commotie omtrent de Nashville-verklaring heeft veel mensen pijnlijk geraakt. Een groep predikanten en politici staat achter deze verklaring op grond van Bijbelse normen. Kort samengevat komt het er op neer dat beleving van seksualiteit exclusief is voor een man en vrouw in een huwelijksrelatie, een gegeven gebaseerd op de scheppingsorde (!?). Zo lust ik er nog wel een paar! Stel dat een echtpaar om welke (medische) reden dan ook geen kinderen kan krijgen, mogen zij dan geen seksuele relatie hebben? Is beleving van seksualiteit dus alleen maar bedoeld om nageslacht te garanderen? Vragen waar wij niet zomaar middels Bijbelse normen een antwoord op mogen geven, want dan wordt het wel heel wettisch en eenzijdig geïnterpreteerd. Ieder mens draagt hierin zelf de verantwoordelijkheid, dat mag nooit worden opgelegd door anderen, wie dat ook zijn! God laat zich niet vangen in theologische interpretaties van mensen.
Populair en misschien wat oneerbiedig gezegd: God is heel goed in staat om voor zichzelf te spreken! Ik zou willen oproepen om zelf op zoek te gaan wat de invulling mag zijn van ieders leven. Natuurlijk mag de Bijbel daarin een rol spelen, dat is heel goed, ook al herkennen we ons niet altijd in de verhalen die zich afspelen in andere tijden en culturen, maar dat hoeft ook niet. We mogen leven in het nu en uit het betreffende Bijbelverhaal de rode draad oppikken! Steeds mogen we ons afvragen wat met de tekst precies wordt bedoeld, wat de onderliggende gedachte is. Zelf nadenken, je geweten (God?) laten spreken, dat geweten dat in de grond van de zaak altijd zuiver is! De Bijbel is hierbij de rode draad, nooit een wetboek! Ik geef het toe: het is veel eenvoudiger om het geschreven woord als norm te hanteren, dat staat tenminste zwart op wit en kun je kaderen in theologische verhandelingen en leerstellingen. Dikke rapporten zijn en worden geschreven over de aard van het schriftgezag, maar ook hierin ontkomen we niet aan menselijke interpretaties. We moeten oppassen dat we elkaar daarmee niet om de oren slaan of erger nog: God vastpinnen aan zijn eigen Bijbel in de trant van: ‘wij moeten ons aan Uw woord houden, dus U ook!’ God heeft het recht om zijn eigen ongekende gang te gaan, los van een door mensen bedacht schriftgezag!
Was het nota bene niet Gods zoon zélf die af durfde te wijken van de heersende norm en geschreven wetten, door bijvoorbeeld zieken te genezen op de sabbat en openlijk op te komen voor hoeren en tollenaars!? Is onze wereld en alles wat daarmee samenhangt dan toch uiteindelijk een groeiproces? Ook deze vraag is niet zomaar even te beantwoorden, de Bijbel geeft op deze vraag in mijn optiek niet een klip en klaar antwoord. We kunnen het alleen maar waarnemen als we om ons heen kijken en onze huidige tijd vergelijken met vroegere tijden. Wat een verschil in opvattingen en zienswijzen zien we dan! Dat kan ook niet anders want tijden en culturen veranderen, mogen ook veranderen! Veel LHBT’ers zijn een lange zoektocht gegaan die lang niet altijd eenvoudig was en vaak pijn, verdriet en eenzaamheid tot gevolg had en voor sommigen nog heeft. Enkele malen heb ik persoonlijk ervaren dat mensen met de Bijbel in de hand tot veroordelen overgingen terwijl ik mezelf in de aangehaalde Bijbelteksten helemaal niet herkende, omdat ze nog maar nauwelijks met onze huidige tijd te maken hebben.
Gelukkig mogen we weten dat Gods woord altijd een woord van liefde is, nooit van veroordelen en nooit misbruikt mag worden om ons eigen gelijk te halen! God wil wonen ín mensen! Dat betekent dat God ons ook persoonlijk aanspreekt in het nu! Wij mogen zelf naar eer en geweten vorm geven aan ons leven. Er is vrijheid om je eigen geloofsbelijdenis te ontdekken en te formuleren, los van dogma’s of groepsbelijdenissen en door mensen bedachte leerstellingen. Met niets van niets zijt Gij begonnen. Een wereld die beginnen mag. Deze wereld als groeiproces van Gods schepping. Een boeiend gegeven waar eenieder van ons aan deel mag nemen, wie of wat je ook bent. Ieder met de eigen talenten en mogelijkheden. In mijn laatste roman Demasqué gaan twee homoseksuele jongemannen uit een orthodox christelijke achtergrond op zoek naar zingeving voor hun leven.
Vanuit twee invalshoeken wordt het onderwerp homoseksualiteit en geloof beschreven, namelijk afwijzing en acceptatie, beide invalshoeken vanuit Bijbels perspectief. De één enigszins wettisch, de andere met een wat vrijere interpretatie. Uiteindelijk komen beiden tot dezelfde conclusie en blijkt er ruimte voor een zinvolle invulling van hun bestaan.
Speciaal naar aanleiding van de commotie rond de Nashville-verklaring heb ik besloten mijn eigen voorraad tegen sterk gereduceerde prijs (€ 5,- incl. verzendkosten) aan te bieden. Bestellen kan via mailadres: amkoerselman@hetnet.nl, wel met de restrictie: op is op. Daarna eventueel via de uitgever: Demasqué, Boekengilde, ISBN 978-9-463-23116-9 prijs € 15,42 excl. verzendkosten.
Bert Koerselman is kerkelijk meelevend, kerkenraadslid (ouderling) en organist.
