Marie Hansen-Couturier.
Iets meer dan 2,5 jaar geleden zijn mijn vrouw en ik getrouwd in de kerk. Of, beter gezegd: we hebben een zegen over ons huwelijk gekregen. Dat kan, binnen de Protestantse Kerk in Nederland – zo is dat in de kerkorde (de ‘huisregels’, zo je wilt) vastgelegd. Er is wel een verschil: het huwelijk tussen man en vrouw wordt íngezegend, dat tussen twee vrouwen of mannen wordt gezegend. Twee letters verschil … maakt dat uit?
Nee en ja. Nee, omdat het in de praktijk van de kerkdienst meestal geen verschil betekent (dat gold in ieder geval voor ons: gezegend met een fijne predikante en een ruimdenkende, veelkleurige gemeente was onze huwelijksviering een feest zonder gedoe). Ja, omdat er principieel wel een verschil in stand gehouden wordt als je ‘inzegenen’ tegenover ‘zegenen’ plaatst. Een verschil dat er, mijns inziens, niet zou hoeven zijn.
Anderen hechten juist wel aan dat verschil. En daarom is er discussie. Moet de formulering in de kerkorde worden aangepast? Moeten we dezelfde term gaan gebruiken? (Dan bij voorkeur ‘zegenen’, trouwens, als we toch bezig zijn. ‘Inzegenen’ is eigenlijk een vreemde term – die in de Bijbel niet voorkomt – en doet me altijd denken aan ‘inblikken’).
De synode (het algemeen bestuur) van de Protestantse Kerk gaat hier binnenkort over besluiten. Het moderamen (het dagelijks bestuur) heeft voorgesteld om de tekst niet te wijzigen, maar er wel bij te vermelden dat aan het onderscheid tussen zegenen en inzegenen geen waardeoordeel kleeft. (klik hier voor een verslag in Trouw)
Sybrand van Dijk schreef daarop een pittig maar treffend briefje op Facebook: “Natuurlijk zou je kunnen zeggen: “Wat maken twee letters uit.” Maar zolang ik nog mensen ontmoet die zeggen: “Ik kan uw huwelijk niet erkennen”, zo lang mensen zeggen “ja, jij noemt je getrouwd, maar zo noem ik het niet”, […] zo lang is het nodig dat de kerk klare wijn schenkt. Als er volgens het moderamen geen onderscheid is en geen waarde-oordeel, dan is dat er niet. Laat dat dan blijken in de taal die de kerk gebruikt. Nu kiest u, op gronden die ik alleen maar kan vermoeden, voor onduidelijkheid. En in die onduidelijkheid groeit onveiligheid.”
En precies dáár gaat het om. Juist waar het gaat om liefde en trouw, om een diepe verbinding die mensen met elkaar aangaan – en om Gods zegen daarbij -, juist dáár is veiligheid en weten van er-mogen-zijn van (levens)belang. Waar veiligheid en er-mogen-zijn in het geding zijn, daar is liefde én duidelijke stellingname nodig. Daar is een kerk nodig die zich helder uitspreekt, in haar acties en haar beleid. Niet met een voetnoot die een verschil probeert weg te poetsen, maar met taal- en woordkeuze waar liefde, recht en gelijkwaardigheid duidelijk in doorklinken.
Zo duidelijk als het lied klonk dat we tijdens onze huwelijksviering uit volle borst zongen:
Liefde, eenmaal uitgesproken,
als Uw Woord van het begin. Liefde wil ons overkomen, als geheim en zegening. Liefde die ons hebt geschapen, vonk waarmee Gij zelf ons raakt, alles overwinnend wapen, laatste woord dat vrede maakt.
Liefde luidt de Naam der namen, waarmee Gij U kennen laat. Liefde vraagt om ja en amen, ziel en zinnen metterdaad. Liefde waagt zichzelf te geven, ademt op van goede trouw. Liefde houdt ons in het leven, daarop hebt Gij ons gebouwd.
