Anita Verwoest.
Zaterdag 15 april jl. mocht ik namens Wijdekerk aanwezig zijn bij de uitreiking van de eerste Graalbokaal Award. De Graalbokaal Award is een waarderings- en stimuleringsprijs die periodiek en bij voorkeur tweejaarlijks wordt toegekend aan een persoon of een instantie, die zich inspant of ingespannen heeft het taboe bespreekbaar te maken van seksualiteit, met name van homoseksualiteit en deze in de RK kerk te doorbreken. De uitreiking is een initiatief van de Stichting RK Homo emancipatie.
De uitreiking vond plaats in de bomvolle Buurtkerk van de Egmondse Abdij. De Buurtkerk is gebouwd op overblijfselen van een ruïne van een kerk die in 1574 werd verwoest. Niet alleen is de kerk prachtig, ook het feit dat hier onlangs de begrafenis van mijn grote held Huub Oosterhuis plaatsvond, maakt de plek voor mij extra bijzonder.
De bijeenkomst begon met het zingen van een lied waarin de kerk werd vergeleken met een schip, waar men in het ruim veilig was voor de stormen en gevaren. Een prachtig lied wat de betekenis van de plek en het werk van de Stichting nog eens duidelijk verwoordde:
Dit huis van steen en woord
van dor en bloeiend hout,
op klanken ooit gehoord,
op rotsen hoop gebouwd;
doorademd en doorwoond,
gevensterd naar uw zon;
ten hemel aan een boom
geworteld aan de bron.
Dit schip waarin wij zijn
opvarende naar – Gij weet:
een berg van brood en wijn?
een stad die naar U heet?
Dit ruim in zee van tijd
waarin wij doodbevreesd
de stormen horen slaan,
de hoefslag van het Beest.
Dit lichtdoorschenen lijf
waar onze ziel zich schikt
als in een gastverblijf;
waar Gij ons weegt en wikt
in uw genade-hand,
Gij ons gebiedt en smeekt
te doen gerechtigheid,
opdat uw dag aanbreekt.
Het maakte mij emotioneel dit lied zo samen te zingen. Het gaf iets weer van de strijd waar veel mensen doorheen gaan. Maar naast strijd klonk er in het lied ook hoop en vertrouwen voor de toekomst.
Na een welkom door voorzitter en pastor Jan Veldt werden symbolisch gekleurde kaarsen aangestoken, als teken van de regenboog en verbondenheid met God en de mens. Na een korte lezing door Marian Geurtsen, theoloog en schatgraver in de traditie over inclusieve theologie van de seksualiteit en het zingen van prachtige liederen onder aanvoering van het Cornelius Klein koor, was het tijd voor de uitreiking.
Graalbokaal Award
De Graalbokaal Award is geïnspireerd op het verhaal van de Heilige Graal, zo vertelt Jan Veldt. Alhoewel de Heilige Graal voor iedereen een andere betekenis heeft, komt in alle verhalen het verlangen naar het vinden van de Heilige Graal naar voren. Het staat voor verlangen naar het hoogst bereikbare, naar vervulling van onze diepste wensen en paradijselijke vervulling.
De Graalbokaal Award bestaat uit een geldbedrag, een zilveren bokaal en een bronzen sculptuur. De sculptuur is een wisseltrofee die de winnaar bij zich houdt tot een nieuwe prijsuitreiking. Het geldbedrag is door de winnaar vrij te besteden, maar het wordt door stichting RK homo-emancipatie op prijs gesteld als de winnaar het winnende geldbedrag gebruikt voor het initiëren of ondersteunen van initiatieven die directe raakvlakken heeft met de doelstellingen van de stichting. De winnaar wordt verder uitgenodigd om plaats te nemen in de jury voor de volgende uitreiking.
Naar de mening van de jury is er fel gevochten om deze eerste Graalbokaal Award. Naast de verschillende nominaties is er ook vanuit de RK kerkleiding actief meegedaan om voor de Graalbokaal in aanmerking te komen. Zowel kardinaal Eijk met zijn opzienbarende boek ‘de band van de liefde’ en Bisschop Hendriks met zijn opgelegde verbod aan pastor Veldt, vanwege zijn homoseksualiteit, om voor te mogen gaan in vieringen, zorgden er voor dat noodzaak van homo-emancipatie in de RK kerk volop in de belangstelling en hoog op verschillende agenda’s kwam te staan. In het najaar 2022 publiceert Kardinaal Eijk zijn boek ‘de band van de liefde’ dat aangekondigd wordt als ‘standaardwerk over de huwelijksmoraal en de seksuele ethiek in de Rooms-Katholieke Kerk.’ Hierin wordt “homoseksuele relatie een zonde genoemd vanwege de vermeende ‘objectieve ongeordendheid’ en waarbij hij het vervolgens in hoofdstuk 11 van zijn boek in dezelfde categorie plaatst als pedofilie, verkrachting, prostitutie en bestialiteit. Bovendien lijkt de kardinaal te suggereren dat bij ‘manifest ongeordend gedrag’ het gerechtvaardigd is om homoseksuelen te discrimineren, bijvoorbeeld bij de aanstelling van leraren. Intens verdrietig dat dit soort dingen gebeuren, maar het maakt voor mij des te duidelijker dat er nog steeds behoefte is aan het strijden tegen onrecht. En daartoe is de Graafbokaal ook in het leven geroepen. Om diegenen te eren die zich uitspreken tegen het taboe op homoseksualiteit binnen de Rooms-Katholieke Kerk en die het zwijgen daarover doorbreken.
En de winnaar is ….
Na diverse liederen en sprekers is het dan eindelijke zover. De spanning wordt flink opgebouwd. En dan klinkt de stem van de voorzitter: ‘En de Graafbokaal wordt uitgereikt aan Raymond Hintjes.’ Er klinkt een daverend applaus en er wordt druk gefotografeerd als Raymond naar het podium loopt.
De jury prijst hem onder andere voor zijn brief “recht uit het hart” in reactie op het vorig jaar verschenen boek van kardinaal Wim Eijk over seksualiteit, waarin hij zich niet onbetuigd heeft gelaten en zich kwetsbaar en actief opgesteld om de noodzaak van homo emancipatie in de RK kerk duidelijk te benadrukken. Zo ook deed hij dat bij de ongekend felle ophef rondom kinderboekenschrijver Pim Lammers. De intimiderende hetze bleek voornamelijk geïnitieerd te zijn door de pseudokatholieke stichting Civitas Christiana die aanslaat op de beschuldiging dat homoseksualiteit veel overlap heeft met pedofilie en daarbij een wereldbeeld schetst met een afkeer van alles wat, in hun ogen, anders is, LHBTI-fobie, discriminatie en een verlangen naar een geromantiseerd verleden dat nooit heeft bestaan. Met bovendien een dagelijks actieve inzet voor het levensbeschouwelijke en katholieke onderwijs om mede daar vanuit een fundament te leggen voor begrip, emancipatie en acceptatie van homoseksualiteit in de RK kerk.
Met de steeds weer terugkerende kwetsende en denigrerende teksten vanuit de RK kerkleiding aan homoseksuelen is het, naar de mening van de jury, voor LHBTI+-ers al moeilijk tot bijna onmogelijk om vanuit je eigen overtuiging en hartstocht een veilige toekomst op te bouwen in het RK werkveld. Dit alles heeft de jury doen besluiten de eerste Graalbokaal Award toe te kennen aan Raymond Hintjes.
Duidelijk onder de indruk van de toekenning van de prijs bedankt Raymond het bestuur en de jury. Hij benadrukt dat hij altijd geboeid is geweest door de verhalen over de Heilige Graal en de verhalen van Parcival en de ridders die op zoek gingen naar de Graal. De zoektocht naar de Graal draait volgens hem om universele en menselijke waardigheid, zoals liefde en gelijkheid voor alle mensen. Hij refereert hierbij aan zijn bezoek aan het klooster in Valencia, waarvan men beweert dat dit bewaarplaats is van Heilige Graal, de beker waaruit gezegd wordt dat Jezus hieruit heeft gedronken tijdens het laatste avond en de beker waarin het bloed van Jezus aan het kruis is opgevangen. Helaas heeft hij de Graal zelf niet gezien, maar dat maakt het mysterie er niet minder onder!
Raymond spreekt zijn dank uit aan zijn leerlingen van het Sint Bonaventura voor hun steun. Deze steun heeft hem bevestigd in zijn strijd voor emancipatie en acceptatie van de homoseksueel in de RK kerk. Hij wordt hierbij gedreven vanuit waardes als compassie en menselijke waardigheid, waarbij hij benadrukt dat hij niet ondanks zijn openlijke homoseksuele relatie, maar dankzij zijn relatie hier een goede bijdrage aan kan leveren. Hij roept daarbij iedereen op, waaronder ook zijn studenten om deze strijd voort te zetten.
Lees het uitgebreide juryrapport van de Graalbokaal Award 2023.
Een sprankje hoop
Na de emotionele uitreiking zingen we samen nog een lied en sluiten de bijeenkomst af met een informeel samenzijn, onder het genot van een hapje en een drankje. Wat een prachtige bijeenkomst en wat een liefde, moed en wijsheid heb ik geproefd. Geïnspireerd door alles wat ik heb gezien en gehoord rij ik terug naar huis. Er is nog een hoop werk te verzetten, maar dit soort initiatieven maken dat ik hoopvol gestemd ben. We zijn niet alleen in onze strijd voor acceptatie van de LHBT+mens. We zijn met meer dan we denken!
