Jan Mudde.
In de dertig jaar dat ik predikant ben, heb ik eenmaal expliciet over het thema ‘homoseksualiteit’ gepreekt. Het is inmiddels ruim 16 jaar geleden en op dat moment was dat zinvol en zegenrijk. Vervolgens heb ik nooit meer een hele preek aan het thema gewijd. Wel hebben we in onze gemeente het gesprek over de plaats van homoseksuelen in de gemeente van Christus heel grondig gevoerd, zowel binnen de kerkenraad als gemeente-breed (via gespreks- en thema-avonden). Maar geen preken meer. Dat komt, omdat ik het iets ongemakkelijks vind hebben om te preken over thema’s waarbij het over soms slechts enkele gemeenteleden gaat, zoals dat ook het geval is bij thema’s als ‘echtscheiding’ en ‘single zijn’. Tere thema’s die sommige gemeenteleden het gevoel (kunnen) geven dat iedereen naar hen kijkt. Allicht heeft dit ook te maken met hoe je erover preekt (in welke mate ben je inclusief), maar mijn ervaring is, dat het best lastig is dat goed te doen.
Dat betekent niet, dat ik aan het thema ‘homoseksualiteit’ voorbij ga in mijn preken en de diensten waarin ik voorga. In de afgelopen jaren kwam het bij herhaling ter sprake, maar in de loop van de preek en naar aanleiding van de concrete tekst die aan de orde was – zoals ik dat ook met andere persoonlijke thema’s doe. Een paar voorbeelden.
Jona 1
In een preek over Jona 1 kwam de verhouding kerk en wereld voorbij. Dit vanwege het feit dat Jona niets overheeft voor Ninevé en de (heidense) zeelui alles over hebben voor Job. Hierbij maakte ik de volgende opmerking:
“Tot onze schaamte stellen we vast dat de kerk soms ter verantwoording geroepen wordt door de wereld: ‘Hoe heb je dat kunnen doen?!’ Als het gaat om meer rechten voor de vrouw – zaken die wij nu vanzelfsprekend vinden. Niet-christenen gaven de aanzet – christenen verzetten zich of volgden … Hoe hebben we dat kunnen doen? Homoseksualiteit: tot ver in de twintigste eeuw en soms nog werd door christenen en kerken over homo’s op een manier gesproken die hen alleen maar verder van Huis brachten: jullie moeten je laten genezen, jullie moeten je bekeren, jullie mogen niet aan het heilig avondmaal. Hun menselijke nood werd niet gezien. Die had ‘de wereld’ veel eerder op het netvlies.”
Markus 2
Uit een preek over Marcus 2 : 27 – 28 (‘De sabbat is er voor de mens, en niet de mens voor de sabbat; en dus is de Mensenzoon ook heer en meester over de sabbat.’):
“De geboden staan niet op zichzelf. Ze hebben een bedoeling. Ze willen toegepast worden in de geest van Degene die ze gegeven heeft, de Wetgever, de HERE zelf. Ze zijn ten leven gegeven. En als er omstandigheden zijn – en die zijn er soms – dat zijn geboden niet uitwerken wat ermee bedoeld is, dan mogen ze niet op de automatische piloot toegepast worden.
Je kunt je voor gebrek aan medemenselijkheid niet achter de wet van God verschuilen.
Het is om deze reden dat ik, als het bijvoorbeeld gaat om homoseksualiteit, van mening ben wat in de Bijbel over homoseksueel contact staat, niet rechtstreeks toegepast mag worden op homo’s zoals wij die kennen. Dat werkt niet het goede uit, maar het kwade, dat brengt voor hen geen leven, maar dood. En dat is niet, nooit de bedoeling van Gods geboden.”
Themapreken over homoseksualiteit houd ik dus niet meer. Maar de aandacht voor dit thema en voor homoseksuele broers en zussen (ook in de gebeden) is er niet minder op geworden. Het is op een meer natuurlijke wijze zelfs meer verweven met het geheel van de diensten dan voorheen.
Jan Mudde is predikant van de Wilhelminakerk in Haarlem (Nederlands Gereformeerd) en schrijver van het boek Van Sjibbolet naar Sjalom, over de plaats van homoseksuelen in de gemeente van Christus.
