Johan Verweij.
Vandaag schrijf ik over iets dat me de laatste weken heeft beziggehouden: het religieus misbruikte kind. Een pittig thema waar ik inmiddels diverse artikelen over heb gelezen die me hebben terug gebracht naar het verleden. Waar ik als klein jongetje wekelijks in de kerk hoorde dat een mens van zichzelf geen enkel goeds in zich heeft. Waar dominees in lange zwarte jurken me vertelden dat er na de dood maar twee dingen zijn: hemel of hel. Het heeft de basis gevormd van veel irreële angsten waar ik ontzettend veel tegen gevochten heb en waar ik met enige regelmaat nog steeds mee worstel. Tijdens deze jaren is namelijk een fundament gelegd dat ongelofelijk veel schade teweeg heeft gebracht. Ik werd niet uitgedaagd om het leven aan te gaan, maar juist gestimuleerd om alles maar te wantrouwen en het heil vooral in God te zoeken. Weet je hoe vaak ik letterlijk en figuurlijk achterom heb gekeken om te kijken of er niemand was die me zou veroordelen om wat ik deed?
Overleven
Hoewel ik ervan overtuigd ben dat mijn ouders in alle oprechtheid hun geloof aan mij hebben doorgegeven, waar ik overigens geen seconde aan twijfel, heeft het geloof meer schade aangericht dan ik zelf had kunnen bedenken. Weet je waarom? Omdat het geloof me afhankelijk heeft gemaakt van anderen. Het heeft me niet gestimuleerd om vertrouwen te hebben in mijzelf en de regie van mijn leven op te pakken. Het heeft me eerder bang gemaakt dan dat ik er daadwerkelijk tot bloei door kwam. Ik verstopte mezelf namelijk in het zorgen voor andere mensen. Ik werd altijd maar gedreven door ‘de roeping van God’ om maar voor de ander klaar te staan. En ikzelf dan? Waar was ik in dit verhaal? Ik leefde niet. Ik was slechts aan het overleven. Om maar niet eerlijk in de spiegel te hoeven kijken. Om maar niet te hoeven zijn wie ik in werkelijkheid was.
Manipulatie en emotionele chantage
Tijdens mijn puberteit begon ik me steeds meer af te zetten tegen het dogmatische geloof en zocht daarom mijn vrijheid in diverse evangelische groeperingen. Toch bracht dat me niet wat ik zocht. Natuurlijk, de muziek was prachtig (die vind ik trouwens nog steeds mooi), maar er was altijd dat beklemmende gevoel van: je mag komen zoals je bent, maar niet blijven zoals je bent, want… Er kleefde altijd een maar aan. Het zorgde ervoor dat ik bleef zitten op mijn veilige eilandje. Dus besloot ik fulltime te werken voor het koninkrijk van God. Misschien wel omdat ik zo verblind was geraakt door het geloof dat ik de werkelijkheid niet meer van de realiteit kon onderscheiden. Ik kan je zeggen: dat is de grootste misstap die ik ooit in mijn leven heb gezet. Het was een organisatie met sektarische trekken en een groot bolwerk van manipulatie en emotionele chantage. En toch geloof ik nog steeds dat die mensen oprecht waren in hun bedoelingen. Ze waren echter slachtoffer van hun geloof of zelf gecreëerde religie en de schade die ze daarmee hebben aangericht is werkelijk waar ongekend. Daarmee spreek ik niet alleen voor mezelf, maar ook voor vele anderen.
Omslagpunt
Eigenlijk is mijn gehele levensfundament gebaseerd op angst. Hoewel ik dat liever anders zie, kan ik niet anders dan dat ontkennen. Angst om te leven, angst om dood te gaan, angst om keuzes te maken, angst om fouten te maken, angst om lief te hebben, angst voor afwijzing, angst voor God, angst voor de hel. Hoeveel meer angsten moet ik nog opnoemen om mijn punt duidelijk te maken? Vaak heb ik gedacht dat ik een psychisch gestoord gewezen was (stiekem ben ik dat ook wel een beetje, dat geef ik eerlijk toe), totdat ik voor het eerst een therapeut bezocht na deze periode en die me uitdaagde om naar mijn lichaam te luisteren. Doodeng vond ik dat. Mijn gevoel had ik al zolang uitgeschakeld of was misschien wel uitgeschakeld op jonge leeftijd. Het is wellicht vermoord toen ik nog een klein kind was. Deze therapeut heeft me niet alleen geleerd om mijn homoseksualiteit te omarmen, maar ook het hoog sensitieve aspect serieus te nemen. Het is een belangrijk omslagpunt geweest in mijn leven. Het was de eerste stap in mijn weg van bevrijding.
Het kind in mezelf
Terug naar de titel van deze blog: het religieus misbruikte kind. Een heftige formulering, al zeg ik het zelf. Ik dacht altijd dat religie een ver-van-mijn-bed-show was. Religie was voor mij een geloofsopvatting die mensen aanhingen om zelf pogingen te ondernemen om in het reine te komen met God (of zichzelf, het is maar net hoe je het bekijkt). Inmiddels ben ik tot de conclusie gekomen dat religie veel meer is dan alleen maar dit. Religie leert namelijk in de basis zowel kinderen als mensen om hun eigen gedachten, gevoelens, ideeën en creativiteit te wantrouwen. En dat is het kwalijke aan deze zaak. Zoveel gebeurt onbewust, puur omdat alles een gewoonte is geworden. We zijn gewend geraakt om naar de kerk te gaan en elke zondag aan te horen dat we geneigd zijn tot alle kwaad of dat we tot Jezus mogen komen zoals we zijn, maar dat hij ons te waardevol vindt om ons zo te laten. Het is echter een boodschap die niet gaat over onvoorwaardelijke liefde. Het is een gedachte of levensgewoonte die gebaseerd is op angst. Het schakelt ons eigen vermogen en handelen uit, des te meer omdat we horen dat we van onszelf geen goede vruchten voortbrengen. Ik geloof dat zoiets funest is voor een kind.
Inmiddels kom ik steeds meer tot de ontdekking hoe bijzonder het leven eigenlijk is en hoeveel ballast er van me afvalt als ik gewoon niet met religie of geloof bezig ben. Als ik dat kind in mezelf omarm, troost en liefheb en niet meer vanuit angst denk, voel of leef. Dat neemt echter niet weg dat ik nog steeds last heb van bepaalde zaken. Daarom start ik begin volgende maand met een EMDR traject. Dit is een therapievorm die vooral gericht is op het verwerken van trauma’s. Of het resultaten boekt, weet ik niet. Ik zie er in ieder geval erg naar uit om mee aan de slag te gaan.
Een interessante website waar je veel over het religieuze misbruikte kind kunt lezen, is Dogma-vrij. Er staan ontzettend veel boeiende en aangrijpende artikelen op die ingaan op de negatieve effecten van religie en wat religie met je kan doen. Mocht je een uurtje niets te doen hebben: een aanrader!
Ik wil deze blog afsluiten met een song die altijd veel voor me heeft betekend. Er is een schitterend nummer van Herman van Veen dat exact beschrijft hoe ik me soms heb gevoeld en nog steeds weleens voel. Ik wil het vooral laten horen om de negatieve lading van bovenstaande misschien een beetje van mezelf of jou af te schudden.
Wie
Wie heeft de zon uit jouw gezicht gehaald
wie heeft het licht in jou gedoofd
wie heeft je rooie wangen bleek gemaakt
wie joeg de dromen uit je hoofd
wie brak jouw kleine hart
kleurde je ogen zwart
wie is niet nagekomen wat hij heeft beloofd?
Wie heeft het lachen in jouw keel gesmoord
heeft je vuisten zo gebald
wie heeft dat onbevangen kind vermoord
dat altijd opstaat als het valt
wie boog jouw rechte rug
trapte je speelgoed stuk
wie brak jouw vleugels in de vreugde van hun vlucht?
Wie is er zo aan jou voorbijgegaan
wie verraadt hier jouw geloof
wie hield zich voor het kraaien van de haan
na de derde keer nog doof
wie is het die vergat
dat jij de toekomst had
wie heeft jou net als ik te weinig lief gehad?
